ريتينر يا نگهدارنده ارتودنسي دندان ابزاري براي نگه داشتن دندانها در جاي خود و جلوگيري از حركت كردن آنهاست. نگهدارنده ارتودنسي ثابت معمولا پس از در آوردن براكت ارتودنسي از دهان، به دندانها چسبانده ميشود تا تمام وقت كار كند و از دستاوردهاي درمان ارتودنسي شما محافظت نمايد.
هنگامي كه دندانها حركت داده ميشوند و به وضعيت جديدي ميرسند، استخوان و بافتهاي رشته اي متصل كننده دندان به استخوان كه رباط پريودنتال نام دارد و همچنين عضله هاي اطراف دندان نياز به فرصت دارند تا با وضعيت جديد سازگار شوند و به تعادل برسند. بنابراين بايد در اين مدت، دندانها به طريقي در جاي خود نگه داشته شوند. نگهدارنده دو نوع ثابت و غير ثابت يا متحرك دارد. هميشه ارتودنتيستها با پايبندي بيمار به استفاده از نگهدارنده غير ثابت مشكل دارند. بيماران و به خصوص كودكان معمولا درست از وسيله دهاني غير ثابت استفاده نميكنند و دائم آن را در مي آورند. اين كار نتايج درمان را به خطر مي اندازد. به همين علت بسياري از ارتودنتيستها از نگهدارنده ثابت استفاده ميكنند تا مرحله حفظ نتايج درمان ارتودنسي وابسته به همكاري بيمار نباشد. اين نوع ريتينر در فك پايين در واقع يك سيم استيل تابيده است كه با چسب مخصوص به سطح پشتي دندانهاي جلويي تا نيش چسبانده ميشود.
بيشتر بخوانيد : ارتودنسي نامرئي
سيم نگهدارنده ارتودنسي ثابت چگونه وصل ميشود؟
براي بيماراني كه الگوي اسكلتي عمودي دارند، سيم استيل تابيده از دندان نيش سمت راست تا دندان نيش سمت چپ كشيده ميشود اما در افرادي كه الگوي نرمال و افقي دارند اين سيم از دندان آسياب كوچك اول يك طرف دهان تا طرف ديگر، چسبانده ميشود.
طراحي چسباندن سيم از دندان آسياب كوچك اول راست تا همين دندان در سمت چپ، باعث ميشود بخش جلوي دهان به بخش عقب دهان گره خورده و به هم مرتبط شوند در نتيجه از بازگشت دندانها به اوربايت شديد (جلو آمدن بيش از حد دندانهاي جلويي بالايي) جلوگيري ميشود. چسباندن سيم ريتينر از نيش تا نيش، باعث ميشود دندانهاي جلويي و نيش در اوپن بايت (به هم نرسيدن دندانهاي جلويي در هنگام بسته بودن فكها) تمايل اندكي به بيرون زدن بيشتر از لثه، داشته باشند. در همه موارد تك تك دندانهاي محدوده ريتينر، به سيم چسبانده ميشوند.
وصل كردن همه دندانهاي جلو به سيم باعث ميشود بتوان به مدت طولاني دندانها را در جاي خود نگه داشته و ارزيابي كرد. اگر تنها دندانهاي نيش به سيم وصل باشند، در صورتي كه به هر دليلي چسب بين دندان و سيم باز شود و بيمار فورا براي چسباندن مجدد آن مراجعه نكند، بقيه اتصال سيم نيز جدا ميشود و ممكن است بيمار آن را تصادفا ببلعد يا استنشاق كند اما اتصال سيم به همه دندانهاي جلويي نيش تا نيش، از بروز چنين حادثه اي جلوگيري ميكند. از طرف ديگر، تنها چسبانده دو دندان نيش (يا آسياب كوچك) در طرفين محدوده مورد نظر باعث نميشود از چرخش يا حركت دندانهاي بين اين دو، جلوگيري شود. بهترين راه چسباندن سيم به همه دندانهاي محدوده مورد نظر (جلوي دهان) مي باشد.
بر خلاف براكت كه هر چهار تا هشت هفته يك بار بايد به ارتودنتيست مراجعه ميكرديد، در مورد ريتينر معمولا هر سه تا شش ماه يك بار كافيست.
نكات مهم پيش از انتخاب نوع نگهدارنده ارتودنسي
پيش از دراوردن براكت و تعيين نوع نگهدارنده، بايد سابقه پزشكي و دندانپزشكي بيمار مرور شود. بايد مشخص شود بيمار ميتواند بهداشت دهان را رعايت كند. بايد اطمينان حاصل شود بيمار مشكل پزشكي جدي ندارد. روش صحيح مسواك زدن و نخ دندان كشيدن بايد به بيمار آموزش داده شود. بيمار بايد مسئوليت مراقبت از ريتينر را بر عهده بگيرد و از مصرف زياد خوراكيهاي شيرين و عاداتي مانند جويدن ناخن، جويدن مداد و خوردن يخ پرهيز نمايد. همچنين بيمار بايد بداند در صورت بروز هر گونه مشكلي در نگهدارنده ارتودنسي (مثلا شل شدن يا جدا شدن آن) بايد فورا با ارتودنتيست تماس بگيرد. توجه به هزينه درمان ارتودنسي نيز امري ضروري است.
منبع : مجله ارتودنسي دندان