دستگاه ارتودنسي متحرك يا پلاك وسيله اي است كه مي توان آن را از دهان خارج نمود. يعني اين وسيله به دندان ها چسبانده نمي شود. پلاكهاي متحرك بر اساس قالبي كه متخصص ارتودنسي از دندانهاي يك فرد گرفته و برنامۀ درماني كه براي بيمارش در نظر گرفته طراحي و ساخته مي شوند شده اند. از آنجا كه اين پلاك يك وسيلۀ درماني است اين متخصص ارتودنسي خواهد بود كه در نهايت درباره استفاده از ارتودنسي متحرك در درمان ارتودنسي تصميم مي گيرد.
پلاك هاي ارتودنسي يا ارتودنسي متحرك به طور كلي به سه گروه تقسيم مي شوند. گروه اول متناسب با حركت هاي ساده دنداني مي باشد. دومين گروه از دستگاه هاي ارتودنسي متحرك براي تنظيم و اصلاح روابط دو فك به كار گرفته مي شوند. گروه سوم بر خلاف دو گروه اول زماني به كار گرفته مي شوند كه نمي خواهيم حركتي در دندانها اتفاق بيفتد، مثلا زماني كه حركت مورد نظر دندان انجام شده و مي خواهيم مانع از جابجايي و برگشتن اين حركت شويم. به اين گروه از پلاكها نگهدارنده يا ريتينر متحرك گفته مي شود.
اين دستگاه ها بدين منظور طراحي شده اند كه نيروي معيني را با كمك فنرها و پيچ ها و ديگر اجزاي مكانيكي خود به دندان ها و يا فكين وارد كنند.
بر خلاف باور بسياري از مردم كه كاربرد وسايل ارتودنسي متحرك را محدود به كارها و حركات ساده در ارتودنسي قلمداد مي كنند، اين وسايل گاهي تنها ابزار قابل استفاده در درمان هاي تخصصي تر و دشوارتر مي باشند.
بيشتر بخوانيد : ارتودنسي بزرگسالان
مزاياي پلاكهاي متحرك ارتودنسي
شايد به نظر برسد كه استفاده از دستگاه ارتودنسي متحرك نسبت به گذشته محدود شده، اما اين وسايل داراي مزاياي منحصر به فردي هستند. مثلا:
براي تميز كردن مي توان آنها را از دهان بيرون آورد.
براي حركات جزئي دنداني نسبت به وسايل ثابت انتخاب مناسبتري هستند.
شايد تنها گزينۀ مناسب براي درمانهايي كه در دورۀ دنداني مختلط بايد انجام شوند ( مقطعي از رشد كودك كه دندانهاي شيري در حال افتادن و دندانهاي دائم در حال بيرون آمدن هستند. در اين دوران، امكان استفاده از سيمهاي ثابت به خوبي وجود ندارد زيرا با افتادن هر دندان شيري ساختار و تنظيمات سيمهاي ثابت ممكن است به هم بريزد)
در مواقع اضطراري مثلا عفونت دندان يا درد هاي پيش بيني نشده مي توان به طور موقت آنها را درآورد.
در مراسم و رويدادهاي رسمي و خيلي مهم مي توان به صورت موقت آنها را خارج نمود.
كمتر در معرض ديد هستند.
به راحتي استفاده مي شود و به آموزشهاي خيلي پيچيده براي استفاده نياز ندارند.
· ساخت پلاكها در لابراتوار انجام مي شود بنابر اين زمان حضور و نشستن بيمار بر روي صندلي نه چندان دلچسب دندانپزشكي كوتاهتر مي شود Smile .
· هزينه ارتودنسي متحرك به طور معمول و به ميزان قابل توجهي كمتر از هزينه ارتودنسي هاي ثابت است
محدوديت ها و معايب پلاكهاي متحرك ارتودنسي
متخصص ارتودنسي ترجيح مي دهد كه از بهترين دستگاه ارتودنسي براي درمان بدشكلي و ناهنجاري دندان ها و فكين استفاده كند.
برخي از ناهنجاري ها با ارتودنسي متحرك درمان مي شوند اما برخي از آنها نياز به ارتودنسي ثابت دارند. بنابراين در استفاده از ارتودنسي متحرك محدوديت هايي وجود دارد:
دستگاه ارتودنسي متحرك قابليت انجام حركات دقيق و يا پيچيدۀ دنداني را ندارند
بيماراني كه همكاري لازم را ندارند ممكن است در طول درمان دستگاه متحرك خود را استفاده نكنند و اين امر باعث مي شود دندانهايي كه حركت خود را انجام داده بودند دوباره به جاي قبلي خود برگردند
احتمال گم شدن پلاك وجود دارد و همانند مورد بالا، كنترل حركت دندان از دست مي رود.
منابع :