در طول درمان ارتودنسي ممكن است ناحيه دهان و دندان بيمار دچار آسيب‌هاي جراحتي شوند. درمان‌هاي ارتودنسي ممكن است داراي 2 بعد مثبت و منفي باشند. بعد مثبت اين است كه بريس‌ها مانع افتادن دندان‌ها مي‌شود و بعد منفي اين كه بريس‌ها معمولا موجب زخمي‌شدن و آسيب لب‌ها و در برخي موارد گونه‌هاي بيمار مي‌شوند. طبيعتا وقوع چنين مشكلاتي قبل از ارتودنسي و بستن بريس‌ها وجود ندارد. حال سوال اين‌جاست كه در صورت مواجه‌شدن با چنين مشكلاتي در طول درمان ارتودنسي چه كاري بايد كرد. براي پيشگيري از آسيب‌هاي ناشي از درمان‌هاي ارتودنسي چه اقداماتي بايد انجام داد؟
بعد از سيم‌كشي دندان‌ها زندگي معمولا روال عادي خود را سير مي‌كند. بيماران مي‌توانند با رعايت احتياط به خوردن، كاركردن و فعاليت‌هاي خود ادامه دهند. اما آسيب‌هاي جراحتي ناشي از بريس‌ها در ناحيه دهان تنها موردي است كه معمولا بيماران را تهديد مي‌كند.
زخم‌هاي ناشي از ارتودنسي اغلب دندان‌ها، استخوان‌هاي حمايت كننده و بافت‌هاي نرم را تحت تاثير قرار مي‌دهند. هنگام وقوع موارد اورژانسي، هر سه مورد فوق بايد مورد ارزيابي قرار گيرند. هنگام وقوع چنين مشكلاتي كه ناشي از وجود بريس‌ها در دهان هستند، بهتر است به متخصص ارتودنسي مراجعه تا با راهنمايي‌هاي او مشكل پيش آمده برطرف شود.
ضربه به دهان قطعا به دندان‌ها آسيب مي‌رساند. تاج دندان كه بخش قابل رويت و باليني دندان‌ها است ممكن است در حين درمان‌هاي ارتودنسي دچار آسيب شود. گاهي آسيب‌هاي تاج دندان قابل رويت و گاهي دور از ديد هستند. شكستن يا ترك خوردن ميناي دندان يكي از رايج‌ترين صدماتي است كه معمولا رخ مي‌دهد. عمق شكستگي معمولا روي حساسيت دندان‌ها نسبت به سرما و گرما تاثير دارد. دندان ترك خورده يا شكسته اغلب از طريق پيوند، روكش يا تعويض كامل تاج ترميم مي‌شود. در صورتي كه آسيب‌ها بسيار شديد باشند درمان كانال ريشه يا عصب‌كشي ضرورت مي‌يابد.
شكستگي در ناحيه تاج دندان يا سطح زير استخوان ممكن است غيرقابل ترميم بوده و يا حتي منجر به كشيدن دندان شود. شكستن ريشه‌هاي دندان معمولا قابل ترميم نيستند. تا زماني‌كه بريس‌ها روي دندان‌ها قرار دارند ترميم دندان شكسته يا آسيب ديده تنها توسط دندانپزشك صورت خواهد گرفت، بنابراين هنگام وقوع چنين مواردي در حين ارتودنسي، همكاري متخصص ارتودنسي دندان با دندانپزشك ضرورت بيشتري پيدا مي‌كند.
اگر موقعيت دندان‌ها به‌دليل آسيب وارده به دهان تغيير كنند، احتمال آسيب استخوان‌هاي اطراف دندان‌ها نيز بسيار بالا خواهد بود.
استخوان از خود دندان ضعيف‌تر است، بنابراين قبل از اين‌كه ريشه دندان شكسته شود استخوان از هم گسسته مي شود. نكته جالب اين است كه استخوان ترميم مي‌شود ولي خود دندان ترميم نمي‌شود. اگر دندان‌هاي شما در اثر آسيب جابه‌جا يا حركت كرده‌اند بهتر است به منظور ارزيابي ناحيه دهان، كاهش درد، تغيير موقعيت دندان‌ها و بازگرداندن استخوان‌هاي اطراف به موقعيت طبيعي به جراح دهان و دندان مراجعه كنيد.
جراح دهان و دندان در مواقعي كه بريس‌ها دچار خميدگي يا شكستگي شده‌اند با خارج كردن سيم‌ها و سپس درمان جراحت ناشي از بريس‌ها بيمار را براي سيم‌كشي مجدد به متخصص ارتودنسي ارجاع مي‌دهد. در زمان آسيب، بريس‌هاي روي هر دندان موجب اتصال تمام دندان‌ها به يكديگر شده و در بسياري از موارد اين امر خود يكي از علت‌هايي است كه مانع از دست رفتن كامل دندان مي‌شود.
جراحت لب‌ها و گونه‌ها متاسفانه يكي از شايع‌ترين آسيب‌هاي ناشي از سيم‌كشي دندان‌ها است. همانطور كه قبلا اشاره شد يكي از مزيت‌هاي ارتودنسي محافظت از دندان‌ها مي‌باشد اما بافت‌هاي نرم هنگام حادثه معمولا به‌دليل وجود بريس‌ها در دهان دچارجراحت شده يا از بين مي‌روند.
در مواقعي كه لب‌ها يا گونه‌ها به‌دليل بريس‌ها دچار جراحت مي‌شوند اولين گام درماني شامل خارج كردن موقت بريس‌ها از دهان است. شايد اين امر براي بيمار خوشايند نباشد اما شروع درمان زخم‌هاي ناشي از ارتودنسي بسيار ضرورت دارد.
به‌منظور كاهش تورم بهتر است به‌مدت 24 تا 48 ساعت كيسه يخ را روي نواحي آسيب‌ديده بافت‌هاي نرم قرار داد. دهان پر از رگ‌هاي خوني است. وجود رگ‌هاي خوني زياد طبيعتا موجب خونريزي زياد هنگام وقوع آسيب مي‌شود. از طرفي وجود رگ‌هاي خوني زياد موجب تسريع التيام ناحيه آسيب‌ديده به‌نسبت ساير نقاط ديگر مي‌شود.
بيشتر جراحات خفيف تا معمولي نواحي لب‌ها، گونه‌ها و زبان معمولا بدون نياز به بخيه ترميم مي‌شوند. معمولا جراح دهان و دندان يا جراح پلاستيك جراحات شديد يا نسبتا شديدي را كه در آن لبه‌هاي زخم به‌هم متصل نمي‌شوند را ارزيابي مي‌كنند تا در صورت نياز از طريق بخيه زخم‌ها را التيام داده و ظاهر جراحات را بهبود بخشند.
تمام آسيب‌هاي دهان و دندان قابل پيشگيري نيستند اما بيشتر آن‌ها را مي‌توان كنترل كرد. در طول درمان ارتودنسي استفاده از محافظ‌هاي دهان كمك شاياني به محافظت از لب‌ها و دندان‌ها مي‌كنند. برخي محافظ‌هاي دهان به‌گونه‌ي خاصي طراحي شده‌اند و روي بريس‌ها قرار مي‌گيرند. برخلاف برخي محافظ‌هايي كه نياز به جوشاندن و يا تنظيم روي دندان‌ها دارند، محافظ‌هاي جديد از طريق گاززدن، لب‌ها و خود بريس‌ها درجاي خود محكم قرار مي‌گيرند.
به دليل تغيير موقعيت دندان‌ها در طول درمان ارتودنسي، محافظ‌هايي كه نياز به جوشاندن و تنظيم دارند انتخاب مناسبي نيستند و ممكن است حتي مانع حركت دندان‌ها در طول ارتودنسي شوند. اگر مشغول انجام حركات ورزشي هستنيد كه ممكن است به دهان ضربه وارد شود حتما متخصص ارتودنسي خود را در جريان امر قرار دهيد تا با تجويز محافظ دهان از آسيب احتمالي دهان و دندان‌ها پيشگيري شود.
بيشتر بخوانيد :